islam inancına göre ibrani'lerin;
hz. ibrahim'in ilk eşi olan
sare'nin oğlu ishak'tan geldiklerine inanılır.
ibraniler ise, hz ibrahim'i bilinen ilk ibrani atası olarak kabul ederler. ibr- kelimesinin arapça, nehri geçen anlamına geldiği, hz ibrahim'in
kenan iline yerleşmesinden (m.ö 20yy) yola çıkılarak türetildiği söylenir.
ibraniler kendilerini, nuh'un üç oğlundan biri olan sam'in soyundan geldiklerini söylerken, araplar lanetli olan ham'ın soyundan geldiklerini savunur.
semitizm/sam/sami, ibranice ile arapçanın sami dilleri kökeninden geliyor olmasına rağmen semitizm'in sadece yahudileri kapsıyor olması bu açıdan şaşırtıcı bir durum.
ibraniler, hazreti ibrahim'in torunlarından olan
hz. yakup'un soyundan geldiklerini söylerler ki bunu kur'an'da onaylamaktadır. yahudilere göre
tanah'ta, islam'a göre bozulmuş tevrat'ta, hıristiyanlara göre eski ahit'te, yakup peygamberin rüyasında tanrıyla yaptığı güreşi kazanması sonucu yakup'a, güreşte yenen anlamına gelen israil denmiştir. onun soyundan gelen ibraniler kendilerine
israiloğulları demişlerdir.
musevi olarak tanımlanmaları ise, musa'ya inen tevrat sonucu oluşmuştur (m.ö 13yy), ancak bu tanımlama islam ve hristiyan toplumlar tarafından konulmuş ve dönem dönem kullanılmıştır.
musa'dan sonra gelen peygamberler olan, davut ve süleyman döneminde en ihtişamlı dönemlerini yaşamışlar, süleyman'ın vefatından sonra, devletleri israil ve yehuda/judae olarak ikiye ayrılmıştır (m.ö 8yy) . yehuda devletinin yurttaşlarına yahudi denilmekteydi, yahudi olarak tanımlanmaları burdan gelip hala yahudilik bir ırk mıdır yoksa dini bir kimlik midir tartışması günümüzde de devam etmektedir. kendileri yahudiliği bir yurttaşlık kimliği olarak ele aldıkları için yahudilerin dinine topluluk halinde geçiş yapan kavimlere pek rastlanmamaktadır.
genel olarak israiloğulları, sami soyunun ibrani kolundan gelmektedirler. musevi inancına sahip olan yahudi yurttaşları oldukları için, yahudiler denilmektedir.
tarihte ise ilk olarak, milattan önce 1200 yıllarda eski mısır merneptah zafer stelinde izlerine rastlanmaktadır. bu da yahudilerin peygamberleri ile birlikte gerçekten mısır'da yaşadığının bir göstergesidir. ayrıca yahudilerin dünyanın dört bir tarafına dağılmasını romalılara karşı ayaklanmaları sonucunda sürgün edilmesi gösterilebilir
arapların soy ağacı ise bu kadar karışık değil.
her ne kadar birlikte yaşamış olsalar da, araplara sadece iki peygamberin gelmiş olması bu durumun temel sebebi olarak gösterilebilir.
araplar,
islam inancına göre hazreti ibrahim'in ikinci karısı
hacer'in oğlu ismail'in soyundan gelmektedirler. peygamberimiz de
hz. ismail'in soyundan gelmektedir, kaynaklarda, adnandan başlayıp abdülmüttalib'e varan bir soy ağacından söz edilir. bu açıdan ibranilerle ortak ata olarak hazreti ibrahim'i kabul ederler. kur'an'da ise hazreti ibrahim'in ne arap ne de yahudi olduğu söylenmektedir. hatta bazı araştırmacılar hz ibrahim'in türk olduğu yönünde önemli izler bulmuştur. araplar islamiyete kadar kabileler halinde yaşamışlardır, ilk arap tanımlaması milattan önce 853 asur kralı üçüncü salmanazer'in arabia isimli bir prens ile savaşması bilgisiyle ulaşılmıştır. milattan önce 530 lü yıllarda
pers yazıtlarında da bu tanımlamaya rastlanmıştır.
iki halk çok uzun dönemler boyunca aynı coğrafyalarda yaşamışlardır. hatta yahudilere gelen peygamberler aynı zamanda araplara da gelen peygamberlerdi demek yanlış olmaz. çünkü kur'an indirilirken hiç bir arap, peygamberimize, "hayır sen yalan söylüyorsun bahsettiklerin peygamber değildi" dememişlerdir. dolayısıyla kur'anda belli peygamberlerden bahsedilmesi de bu yüzdendir. çünkü kur'an gelmeden önce araplar zaten kuran'da geçen 24 peygamberden haberdarlardı.
islamiyet geldikten sonra yahudilerin islam'ı reddetmesi ve arapları, siz kölenin torunlarısınız diyerek aşağılamaya başlamaları, kurban edilmek istenen oğlun aslında ishak olduğunu iddia etmeleri, kendilerini araplardan üstün tutmak için, nesillerini sare'ye dayandırmaları, yahudilikteki anaerkilliği ve araplar ile çatışmalarındaki dayanak noktaları olarak gösterilebilir.
yahudiler, yahudi olmayan birinin peygamber olacağını kabul etmemekle birlikte, kendi inançlarını milliliyetçileştirdikleri için hiçbir toplulukta yahudili'ye geçiş yapmamıştır, birkaç istisna dışında. daha sonraları islam devletleri içerisinde varlığını devam ettirmişlerdir. islam devletleri yahudilerin inançlarına belli dönemler haricinde karışmamış sadece
cizye vergisi alınmış,
zımmi milletler denilmiş, silahlanma haklarını kısıtlanmıştır, ayrıca yahudiler islam toplumlarında bile yine kendi yasaları ile yargılanmışardır bir diğer ortak özellik ise iber yarımadası'nda barış içinde yaşamaları ve bilime, birlikte çok şey kazandırmış olmalarıdır.
özellikle ikinci dünya savaşı'ndan sonra ingiltere ve abd'nin ortadoğu'yu kontrol edebilmek için israil devletinin kurulması konusında yahudilere yardım etmiş olması bir yana, gasp edilen arap topraklarına yahudilerin, vaadedilmiş topraklar demeleri bu iki milletin arasını bozmuştur.
ingiltere başkanı churchill'in israil gemisine vurdurtup bunu arapların yapmış olduğu izlenimini oluşturması ile birlikte iki milletin tarihten gelen birbirini sevmeyen iki kardeş algısı bu krizin tırmanmasına ve savaşmalarına neden olmuş, abd ve ingiltere açısından kontrol edilebilir bir ortadoğu oluşturulmuştur. özellikle bu dönemden sonra israil devleti ulusal kimlik inşasında yahudi katliamını ve arap-müslüman karşıtlığını kullanırken, arap devletleri, israil karşıtlığı ve mezhepsel çatışmaları, ulusal kimlik inşasında kullanmıştır.
araları bazen iyi bazen kötü olan bu milletler bir daha aşılamayacak sorunlar oluşturmuşlar, güvenlik ikileminde kalıp silahlanmışlar ve savaşmışlardır. sanırım bu savaşlar önümüzdeki yıllarda kaldığı yerden devam edecektir..
not: anlatım bozuklukları, imla ve yazım hataları için kusura bakmayın .entry'nin uzunluğundan dolayı değinemediğim bir çok husus ve kısaltmak zorunda kaldığım geniş durumlar var.